Ik zag een reclameboodschap op tv en telde voor de flauwekul de beeldwisselingen. In een halve minuut waren er dat dertig. Om de seconde kreeg je dus een ander (bewegend) beeld te zien.
Niet alleen door de reclamewereld, maar ook door het hectische, alledaagse leven worden we overladen met een veelvoud aan impulsen. Ons werkelijkheidsbeeld wordt daardoor fragmentarisch. We zien veel over het hoofd en leiden een vluchtig bestaan.
Een schilderij is een stilstaand beeld. Op het doek is de tijd bevroren. Bij een schilderij stilstaan, biedt je de gelegenheid dingen te doorzien. Want achter elk beeld gaan vele verhalen en inzichten schuil.
Je zou ze er allemaal bij willen halen. Al die experts waar we er zo veel van hebben in onze wereld. Om ze te vragen wat er, vanuit hun gezichtspunt, precies te ontdekken valt op dit ene winterschilderij.
In een flits hebben we al gezien dat er drie mensen en drie dieren op afgebeeld staan. Maar misschien kan een psychiater de intenties (en diepe verlangens) van de schilder voor ons blootleggen? En een landbouwkundige zou ons wellicht kunnen uitleggen waarom het rechterpaard een juk draagt. En wat zegt dit plaatje, waarop we een man hoog te paard zien zitten, terwijl een vrouw moeizaam met een kind door de sneeuw ploetert, over de man-vrouw verhoudingen? Een boeiend onderwerp voor een feministe, zou ik zeggen. En van een kunsthistoricus zouden we willen weten hoe schadelijk de craquelé-vorming op het schilderij is? Wanneer valt dit schilderij letterlijk uit elkaar en hoe kunnen we dat tijdig voorkomen? Dat weet vervolgens een restaurator beter als geen andere. En een historicus kan ons inzicht geven in het tijdsbeeld dat hier wordt weergegeven, terwijl een socioloog ons kan bijpraten over de sociale ongelijkheid die uit het schilderij spreekt. Van een weerkundige kunnen we horen wat er van de wolkenpartijen valt af te lezen. Is dit sneeuwlucht en is er meer neerslag in aankomst? Een mode-deskundige kan ons bijpraten over de kledingkeuze van de afgebeelde personen, terwijl een botanicus kan uitleggen hoe het kan dat, midden in de winter, het kleine meisje een groene tak achter zich aan zeult.
Kortom: als je af en toe stilstaat bij een schilderij, gaat er niet één wereld voor je open, maar heel veel werelden.
Naschrift:
Het schilderij is gemaakt door de Engelse kunstenaar Thomas Smythe (1825-1906) die zich toelegde op het vastleggen van landelijke taferelen, als een romantische verzetsdaad tegen de toenemende industrialisatie van Engeland. Zijn nostalgische werken worden, op dit moment, hoog aangeslagen in de Britse kunstwereld.