Schilders en fotografen noemen dit moment ‘het gouden uur’ of ook wel ‘het magische uur’. Bij het vallen van de avond is er meer indirect zonlicht. Blauw en groen licht worden gefilterd door de atmosfeer, waardoor het rode licht relatief meer aanwezig is.
Romantici gaan er helemaal van uit hun dak. Niets zo mooi als een zonsondergang. Een magisch spel van kleur en licht, dat maar even duurt, bestrijkt de aarde. Je krijgt warm en goudkleurig licht te zien dat sneeuw en ijs doet oplichten, terwijl de schaduwen in het landschap almaar langer en langer worden. Tot de duisternis intreedt.
Schilders als Edgar Degas en Caspar David Friedrich, maar ook Schelfhout, Koekkoek en andere Nederlandse winterschilders, konden er niet genoeg van krijgen: ze schilderden de ene na de andere zonsondergang en gaven daarmee uiting aan hun weemoed en diepere verlangens. En in musea, waar deze werken te zien zijn, herkent menig bezoeker zich in deze melancholieke gemoedsstemming.
Nu zijn er altijd mensen die het ‘plezier’ van anderen bederven. Een groep Griekse wetenschappers bestudeerde talrijke schilderijen die in de afgelopen eeuwen zijn gemaakt. Ze waren vooral geïnteresseerd in de kleur rood op het doek. En wat ontdekten ze? De laatste 150 jaar blijkt de lucht van landschapschilderijen steeds ‘roder’ te worden. Dat komt door de luchtvervuiling, stellen ze. Hun studie werd in 2014 gepubliceerd in het tijdschrift ‘Atmospheric Chemistry and Physics’.
Romantiek ‘met een luchtje’, dus.