Halverwege de 19e eeuw keerde de elite zich af van de klassieke Hollandse winterlandschappen. Het was in kunstkringen gedaan met de reputatie van vermaarde romantische schilders Koekkoek, Schelfhout, Kruseman en Spohler. Deze ooit zo gevierde schilders raakten bij het Hof in Den Haag en de gegoede burgerij steeds meer uit de gratie.
De ‘ouderwetse’ romantici maakten plaats voor een nieuwe generatie van kunstschilders. In navolging van het uit Frankrijk overgewaaide impressionisme (en later expressionisme) kwamen in Nederland eerst de Haagse en daarna de Amsterdamse School op.
Toch bleven veel amateurs en ook broodschilders, lang nadat Koekkoek en de zijnen het aardse voor het eeuwige hadden verruild, de winterlandschappen in hun ‘romantische’ stijl schilderen. Want ‘de gewone mensen’ hingen als vanouds de ‘oubollige’ winterlandschapjes nog steeds aan de muur. IJsgezichten met schaatsers, vastgevroren bootjes, koek en zopie-tentjes, besneeuwde molens en dreigende wolkenluchten bleven bij de massa populair.
Ook Eef Pater (1921) uit Apeldoorn bleef schilderen in de traditie van de romantici. Het liefst hing hij trouwens de door hemzelf gemaakte schilderijen niet op in zijn eigen huis. “Ik wil hier geen museum van maken, ik wil dat het huiselijk blijft.”
Pas op zijn 91ste organiseerden zijn kinderen voor het eerst een tentoonstelling van zijn werken. Waarom niet eerder? Zijn verklaring was eenvoudig:” Als ik wat maakte, werd het gelijk verkocht.”
Waar hij zijn inspiratie vandaan haalde? Samen met zijn vrouw reed hij urenlang over de Veluwe. “Ik zag dan veel meer dan anderen. Ik had er dan ook geen plaatjes voor nodig, ik schilderde dat zo uit het hoofd.”
Pater was een beroemdheid in Apeldoorn. Mensen van verschillende generaties kenden hem, niet zozeer vanwege zijn schilderijen, maar omdat hij als muzikant van Leger des Heils behoorde tot het vertrouwde straatbeeld. Decennia lang, misschien wel 60 jaar achtereen, speelde Eef in de advent- en kerstperiode op menige straathoek in de binnenstad kerstliedjes op zijn kornet.
Dat moet, als het dan sneeuwde, een bijzonder schilderachtig tafereel zijn geweest.